Ovariumcarcinoom en OS

Ovariumcarcinoom

Jaarlijks worden 1300-1400 vrouwen in Nederland gediagnosticeerd met ovariumcarcinoom. Ondanks intensieve behandeling met chirurgie en chemotherapie blijft de prognose van ovariumcarcinoom slecht. Daarnaast zijn er tot nu toe geen effectieve screeningsmethoden voor het vroegtijdig opsporen van ovariumcarcinoom en wordt het meestal in een laat stadium ontdekt. (1) Hierdoor is de vijfjaarsoverleving slechts 39%. (2) De focus ligt daarom op primaire preventie van ovariumcarcinoom.

Onderzoek wijst uit dat de meest vóórkomende vorm van ovariumcarcinoom, hooggradig sereus carcinoom, ontstaat vanuit de tuba epitheel en niet vanuit ovarium epitheel. (3,4) Het verwijderen van de tubae zou daarom de incidentie van ovariumcarcinoom kunnen verlagen. De tubae zelf verliezen hun functie wanneer vrouwen geen kinderwens (meer) hebben. 

Opportunistische salpingectomie

Het lifetime risico op het ontwikkelen van ovariumcarcinoom in de algemene populatie (zonder pathogene variant) is 1,3%. Dit risico rechtvaardigt op zichzelf geen electieve preventieve chirurgie, aangezien de risico's van algemene anesthesie en chirurgie groter zijn dan het risico op ovariumcarcinoom.

Opportunistische salpingectomie (OS) is een primaire preventiestrategie die verwijst naar het verwijderen van de tubae (zonder hormoon producerende ovaria) tijdens intra-abdominale operaties ter voorkoming van ovariumcarcinoom.

Risicoreductie OS

Grote cohort studies hebben een risicoreductie van 50-80% laten zien op het krijgen van ovariumcarcinoom later in het leven door bilaterale salpingectomie. (5-9)

 

Referenties:

  1. Menon U, Gentry-Maharaj A, Burnell M, Singh N, Ryan A, Karpinskyj C, et al. Ovarian cancer population screening and mortality after long-term follow-up in the UK Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening (UKCTOCS): a randomised controlled trial. Lancet. 2021;397(10290):2182-93.

  2. prof. dr. R. Kruitwagen pdKvdV, dr. G. Sonke, dr. M. van der Aa. Ovariumcarcinoom in Nederland. IKNL: Integraal Kanker Instituut Nederland; 2019.

  3. Piek JM, van Diest PJ, Zweemer RP, Jansen JW, Poort-Keesom RJ, Menko FH, et al. Dysplastic changes in prophylactically removed Fallopian tubes of women predisposed to developing ovarian cancer. J Pathol. 2001;195(4):451-6.

  4. Mingels MJ, Roelofsen T, van der Laak JA, de Hullu JA, van Ham MA, Massuger LF, et al. Tubal epithelial lesions in salpingo-oophorectomy specimens of BRCA-mutation carriers and controls. Gynecologic oncology. 2012;127(1):88-93.

  5. Falconer H, Yin L, Grönberg H, Altman D. Ovarian cancer risk after salpingectomy: a nationwide population-based study. J Natl Cancer Inst. 2015;107(2).

  6. Lessard-Anderson CR, Handlogten KS, Molitor RJ, Dowdy SC, Cliby WA, Weaver AL, et al. Effect of tubal sterilization technique on risk of serous epithelial ovarian and primary peritoneal carcinoma. Gynecol Oncol. 2014;135(3):423-7.

  7. Madsen C, Baandrup L, Dehlendorff C, Kjaer SK. Tubal ligation and salpingectomy and the risk of epithelial ovarian cancer and borderline ovarian tumors: a nationwide case-control study. Acta Obstet Gynecol Scand. 2015;94(1):86-94.

  8. Kahn RM, Gordhandas S, Godwin K, Stone RL, Worley MJ, Jr., Lu KH, et al. Salpingectomy for the Primary Prevention of Ovarian Cancer: A Systematic Review. JAMA Surg. 2023;158(11):1204-11.

  9. van Lieshout LAM, Piek JMJ, Verwijmeren K, Houterman S, Siebers AG, de Hullu JA, et al. Ovarian cancer risk after salpingectomy for ectopic pregnancy or hydrosalpinx: results of the OCASE nationwide population-based database study. Hum Reprod. 2021;36(1):211-8.