Ovariumcarcinoom heeft een zeer slechte prognose: de vijfjaarsoverleving ligt rond de 40%. Aangezien de vooruitgang in de behandelingsmogelijkheden van ovariumcarcinoom langzaam gaat en er geen goede screeningsmogelijkheden zijn, is primaire preventie cruciaal. Onderzoek laat zien dat de meest vóórkomende vorm van ovariumcarcinoom, hooggradig sereus ovariumcarcinoom, ontstaat in de eileiders (tubae). De functie van de tubae beperkt zich tot het mogelijk maken van een zwangerschap. Het (preventief) verwijderen van de tubae kan daarom zorgen voor een forse daling in het optreden van ovariumcarcinoom: onderzoek laat een risicoreductie van 50-80% zien op het krijgen van ovariumcarcinoom later in het leven.

In de algemene populatie vrouwen is het lifetime-risico op het krijgen van ovariumcarcinoom ongeveer 1,3%. Dit risico is te laag om een operatie uit te voeren met alleen als doel het verwijderen van de tubae. De risico's van de operatie zouden niet opwegen tegen het risico op het krijgen van ovariumcarcinoom. Echter, op het moment dat vrouwen een electieve intra-abdominale operatie ondergaan voor een andere indicatie, zouden de tubae meegenomen kunnen worden. Het verwijderen van de tubae (zonder de hormoonproducerende ovaria) op het moment van een geplande intra-abdominale operatie, wordt opportunistische salpingectomie (OS) genoemd.

STOPOVCA

In een eerder onderzoek, het STOPOVCA-project, hebben we de implementatie van OS tijdens gynaecologische operaties verbeterd, omdat er een grote praktijkvariatie bestond tussen centra in Nederland, waar het ene centrum OS wel aanbood en het andere centrum niet.

Binnen dit project is er onder andere een keuzehulp ontwikkeld om zorgverleners en vrouwen te ondersteunen bij het maken van een weloverwogen keuze voor het wel of niet laten weghalen van de tubae tijdens een gynaecologische operatie of sterilisatie. Onderzoek liet zien dat met deze keuzehulp en andere op maat gemaakte strategieën, de praktijkvariatie tussen centra verminderde. Vrouwen ervaren de keuzehulp als zeer waardevol en meer dan 90% van de vrouwen kiest voor OS. Om de incidentie van ovariumcarcinoom verder te kunnen verlagen, is het van belang dat OS ook tijdens niet-gynaecologische intra-abdominale operaties aangeboden wordt.

STOPOVCA 2.0